شب گذشته اپل آخرین رویداد خود در سال 2020 را اجرا کرد. رویدادی که در ان برای اولین بار دستگاهی با تراشه های اختصاصی این شرکت معرفی شدند. دستگاه هایی چون لپ تاپ مک بوک ایر، مک بوک پرو و مک مینی. کوپرتینویی ها با این اقدام خود قدم به عصری جدید در دنیای کامپیوترهای دسکتاپ و قابل حمل خود رسیدند قرار است با چیپ M1 خط نشان برای بزرگان این عرصه یعنی اینتل و AMD بکشند. البته نه با پلتفرم x86، بلکه پلتفرم AMR که این شرکت بیش از یک دهه در حال تولید آن هاست و تقریبا در آن خبره شده است. با مجله گوشی پلازا همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم به قلب تپنده دستگاه های جدید اپل که آینده این شرکت را رقم خواهد زد.
یکی از بزرگترین دستاوردهای چیپ M1 را می توان ورود فلسفه «سیستم روی یک چیپ» به دنیای کامپیوترهای دسکتاپ دانست. شیوه طراحی ای که پیش از این تنها در تبلت ها و گوشی های هوشمند وجود داشت. با عرضه چیپ M1، تمامی اجزای اصلی کامپیوتر اعم از پردازنده، گرافیک، حافظه رم، حافظه کش، پردازنده عصبی و دیگر کنترلرها همگی به داخل تراشه دستگاه منتقل شدند که به موجب آن علاوه بر افزایش چشمگیر سرعت انجام وظایف، برد دستگاه نیز به میزان قابل توجهی کوچکتر خواهد شد و در نتیجه فضای بیشتری برای باتری با ظرفیت بیشتر باز خواهد شد. اپل تراشه M1 را بر پایه لیتوگرافی 5 نانومتری توسعه داده است و توانسته نزدیک به 16 میلیارد ترانزیستور در آن جای دهد. حجمی تا 50 درصد بیشتر از تراشه A14 با 11.8 میلیارد ترانزیستور که در گوشی های آیفون 12 و تبلت آیپد ایر به کار رفته است.
تراشه جدید M1 اپل از 8 هسته پردازشی بهره می برد: 4 هسته پرقدرت و چهار هسته کم مصرف. هسته های قدرتمند همانطور که انتظار می رود برای کارهای حرفه ای تر که تشنه به حداکثر رساندن بار CPU هستند خواهد بود و هسته های کم مصرف نیز برای کارهای سبک تر همچون وب گردی کاربرد دارد. در نظر داشته باشید که درست همانند گوشی ها، در این تراشه نیز هسته های پرقدرت تنها در موارد لزوم فعال خواهند شد و در حالت عادی خاموش هستند.
بنا به گفته های اپل تراشه M1 این شرکت یکی از بهترین عملکردها در زمینه «قدرت بر وات» را در میان دیگر تراشه های دنیای لپ تاپ ها دارد. این شرکت همچنین در ادامه ادعا کرد که چیپ M1 تا 2 برابر قوی ترین آخرین تراشه PC است؛ درصورتی که هیچ نامی از تراشه مورد بحث نبرد و دقیقا مشخص نکرد در حال مقایسه M1 با کدام چیپ هستیم. بنابراین برای بررسی های دقیق تر این ادعا به وسیله بنچمارک Geekbench تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
شرایط برای هسته های گرافیکی M1 نیز به همین منوال خواهد بود. به گفته اپل گرافیک قرار گرفته درون تراشه اختصاصی این شرکت در مقایسه با گرافیکی نامعلوم تا 2 برابر قوی تر است! گرافیک 8 هسته ای مذکور قدرتی برابر با 2.6 ترافلاپس دارد؛ به زبان ساده قدرتی نزدیک به 2 برابر کنسول ایکس باکس وان اس! کوپرتینویی ها ادعا کردند که با بهره گیری از قدرت خروجی تراشه آن ها می توان ویدیوهای 4K را ویرایش کرد و برای بازی های ویدیویی با فریم ریت «بالا» نیز بر روی آن حساب کرد.
هر دو هسته های CPU و GPU از 8 گیگابایت حافظه رم به صورت مشترک استفاده می کنند. همانطور که پیشتر هم گفتیم، 8 گیگابایت برای «خروجی ویدیو 4K» و یا «بازی با فریم ریت بالا» اصلا مناسب نیست. اما به گفته اپل برای دستگاه هایی که معرفی کرده کافی خواهد بود! به نظر می رسد که تراشه های سری M در آینده از رم بیشتری برخوردار شوند.
ویژگی های چیپ M1
تعداد بسیار کمی از کاربران به ویژگی های تراشه لپ تاپ و یا کامپیوتر خود اهمیت می دهند. کسانی که می خواهند بدانند در مقابل هزینه ای که پرداخت می کنند، چه ویژگی ها و توانایی هایی نصیبشان خواهد شد. در ادامه ویژگی های جدیدی که تراشه M1 برای مک بوک ها به ارمغان خواهد آورد را بررسی خواهیم کرد.
افزایش بازخورد کلی دستگاه و روشن شدن بدون درنگ
زمانی که گوشی موبایلتان قفل است، کمتر از یک ثانیه زمان خواهد برد تا روشن و آماده به کار شود. خب این ویژگی به لطف چیپ M1 به دنیای لپ تاپ ها نیز پا گذاشته است. بنابراین با باز کردن لپ تاپتان، سیستم عامل سریعا آماده به کار خواهد بود. این زمان آنقدر کم است که حتی فرصت نمی کنید دستان خود را به کیبورد برسانید. برای دستگاه قابل حملی که در در طول روز بارها و بارها باز و بسته خواهد شد، این ویژگی قطعا کاربردی خواهد بود.
عمر باتری بسیار بالا
فاکتورهای کمی در این موضوع دخیل خواهند بود. ابتدا استفاده از لیتوگرافی 5 نانومتری که می تواند در عین افزایش قدرت، مصرف انرژی را نیز کاهش دهد. همچنین جا به جایی بین هسته های قدرتمند و کم مصرف نیز خود به تنهایی کمک شایان ذکری به ذخیره هرچه بیشتر عمر باتری خواهد کرد. حال موارد گفته شده را در کنار بورد کوچکتر دستگاه قرار دهید که باعث می شود فضای بیشتری برای باتری ها به وجود بیاید. موردی که امروز چندین بار در این مقاله به گوشتان خورد.
به واسطه بهینه سازی های گفته شده، عمر باتری مک بوک ایر حالا به 18 ساعت رسیده است که در زمان مشاهده ویدیو امکان پذیر خواهد بود. زمان گفته شده برای مک بوک پرو معادل 20 ساعت خواهد بود که زمان خیره کننده ای برای مک بوک ها به شمار می رود. اگر خاطرتان باشد پیش از این لپ تاپ های اپل حداکثر تا 12 ساعت عمر باتری داشتند از این رو کوچ به چیپ ARM سبب شده تا این عدد تا 2 برابر افزایش یابد.
صدای بسیار کم
بهینه بودن چیپ M1 در بخش های مختلف به معنی تولید گرمای کمتر و در نتیجه صدای کمتر فن خواهد بود. هرچند که مک بوک ایر به کلی فاقد فن است؛ یعنی دقیقا به اندازه گوشی موبالتان ساکتِ ساکت و تنهایی صدایی که به گوشتان می رسد صدای کلیک دکمه های کیبورد خواهد بود. مک بوک پرو نیز فن هایی با ویژگی Active Cooling دارد که باعث می شود تنها در مواقع ضروری و فعال شدن هسته های پرقدرت، روشن شود.
سازگاری با اپلیکیشن های iOS
با توجه به اینکه تراشه M1 اپل از ساختاری مشابه تراشه گوشی های هوشمند استفاده می کند، احتمالا تا الان متوجه شده اید که این تراشه جدید توانایی اجرای برنامه های موبایل را نیز خواهد داشت. بنابراین از این پس تمامی برنامه هایی که برای آیپد و آیفون توسعه پیدا کند، بر روی مک بوک ها نیز قابل نصب خواهد بود. سیستم عامل مک Big Sur حالا از توانایی اجرای این برنامه ها را بدون هیچ مشکلی دارد؛ برنامه هایی چون اینستاگرام، واتس اپ، تلگرام، فیسبوک و تمامی برنامه های اپ استور اپل.
چیپ M1 چه تاثیری بر روی دنیای موبایل خواهد داشت؟
در حالی که تراشه M1 به صورت اختصاصی برای دستگاه های بزرگتر چون لپ تاپ و کامپیوترهای دسکتاپ توسعه یافته است، به راحتی می توان حدس زد که آینده دنیای گوشی های هوشمند به چه سمتی خواهد رفت. این اتفاق ممکن است به زودی رخ ندهد اما می توانیم پیش بینی کنیم دستگاه هایی را که به اندازه موبایل هایمان هستند اما توانایی های دسکتاپ را درون خود دارد. البته در حال حاضر چنین امکانی در گوشی های اندرویدی وجود دارد، مانند ویژگی DeX سامسونگ. اما تجربه کاربری این سیستم فاصله زیادی با دنیای واقعی دسکتاپ دارد.
اما اپل با توسعه تراشه M1 بر پایه ARM به نوعی فونداسیون این آینده را نیز ترتیب داده است. حال این توانایی برایمان میسر شده تا برنامه های iOS و iPasOS را بر روی مک بوک ها اجرا کنیم اما این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که برنامه هایی که برای مک ها توسعه پیدا کنند به راحتی بر روی آیفون ها و آیپدها نیز قابل اجرا خواهد بود و تراشه این دستگاه ها توانایی یاد شده را دارد. بنابراین تمام آنچه که نیاز خواهید داشت یک تلویزیون و یا مانیتور و همچنین ماوس و کیبورد خواهد بود تا یک کامپیوتر کامل را در گوشی خود داشته باشید.
قدرت چیپ M1 واقعا زیاد است؟
خب حالا وقت آن رسیده تا ادعای اپل مبنی بر قدرت بالای چیپ M1 را بررسی کنیم. ادعایی که با تراشه هایی نامعلوم انجام شده و مشخص نیست که منظور از «آخرین لپ تاپ ویندوزی» چیست. بنابراین تصمیم گرفتیم تا این تراشه را مورد بررسی دقیق تری قرار دهیم. یعنی اجرای بنچمارک Geekbench!
برای آن دسته از افرادی که اطلاعی از این بنچمارک ندارند باید بگوییم که Geekbench یکی از قابل اعتماد ترین برنامه های اندازه گیری قدرت خام تراشه هاست. این نرم افزار با اجرای وظایف مختلف مدت زمان پردازش را محاسبه و سپس به آن امتیازی را اعطا می کند که شامل امتیاز تک هسته ای و چند هسته ای خواهد بود. عملکرد تک هسته ای به معنی قدرت خام یک هسته پرقدرت دستگاه و عملکرد چند هسته ای نیز به معنی حداکثر قدرت پردازنده در زمان استفاده از تمامی هسته ها (بسته به معماری تراشه می تواند شامل تمامی هسته ها باشد و یا تنها هسته های قدرتمند را شامل شود).
خب به بررسی خود بازگردیم. با اجرای بنچمارک Geekbench به نتایجی دست یافتیم که حقیقتا برایمان قابل باور نیست. لپ تاپ مک بوک ایر جدید در بررسی های انجام شده امتیاز تک هسته ای 1687 را به دست آورده است! همچنین امتیاز به دست آمده برای عملکرد چند هسته ای معادل 7433 است. شاید هنوز این اعداد کمی براتان گنگ باشد اما با گفتن اینکه تراشه Core i9-9880H در آزمونی مشابه امتیاز 1100 برا تک هسته ای و امتیاز 6000 تا 6500 را برای چند هسته ای به دست آورده است، متوجه قدرت بسیار بالای تراشه اپل خواهید شد.
همانطور که مشاهده کردید تراشه اپل فاصله زیادی با بهترین تراشه اینتل در دنیای لپ تاپ ها دارد. حال این موضوع را نیز در نظر بگیرید که مک بوک ایر جدید تنها از 8 گیگابایت رم برخوردار است! و همچنین هیچ فنی در لپ تاپ وجود ندارد! بنابراین به خوبی می توان قدرت بالای تراشه های آتی اپل برای دنیای دسکتاپ را نیز متصور بود. از این رو به زودی شرکت هایی چون اینتل و AMD نیز در رقابت با اپل با چالش رو به رو خواند شد.
بله اپل واقعا با توپ پر وارد میدان شده است. میدانی که پیش از این تنها دو غول اینتل و AMD را درون خود داشت. حال کوپرتینویی ها با تکیه به مهندسان بی نظیر خود و همچنین منابع عظیم مالی، تا به اینجا ترس به اندام این شرکت ها انداخته اند.
البته این رقابت تنها در زمینه سخت افزار نخواهد بود و اپل با آوردن برنامه های iOS و iPadOS به مک های خود، توانایی های ویندوز را نیز به چالش کشیده است. از این رو در زمینه نرم افزاری نیز باید صبر کنیم تا ببینیم مایکروسافت در جواب این حرکت اپل، چه چیزی را روی میز خواهتد گذاشت. البته لازم به ذکر است که نزدیک به یک سال از عرضه ویژگی اجرای برنامه های اندروید از طریق برنامه Your Phone به ویندوز 10 اضافه شده است اما این ویژگی در حال حاضر تنها در انحصار گوشی های سامسونگ است و تمامی کاربران اندروید نمی توانند از آن استفاده کنند. به واسطه این ویژگی حتی کاربران می توانند برنامه های مورد نظر خود را به استارت و یا تسکبار پین کنند و تنها با یک کلیک آن را بر روی ویندوز 10 اجرا کنند. بدون آنکه حافظه ای بر روی دستگاهشان اشغال کند.
به نظر شما اپل توانسته با معرفی تراشه M1، غول های نیمه هادی و نرم افزاری دنیا را به چالش بکشد؟ آیا کوپرتینویی ها آیپد را درست مانند آنچه در سرفیس ها می بینیم به یک کامپیوتر مکِ قابل حمل تبدیل خواهند کرد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
