یکی از جذابترین و هیجان انگیزترین بخشهای عکاسی، به تجهیزات و ابزار آن مربوط میشود. یکی از مهمترین قسمتهای یک دوربین عکاسی لنز آن است، چون عکسی که بدون لنز گرفته شود ناواضح و مبهم میباشد. لنزها در کیفیت و نتیجه نهایی عکس شما تاثیرگذار هستند. لنزها انواع و کاربرد گوناگونی دارند که در ادامه به آن میپردازیم.
قبل از شناخت انواع لنزها و کاربرد آنها باید با ساختار لنز و فاصله کانونی آشنا شوید.
ساختار لنز
لنز یک دوربین از چند عدسی همگرا و واگرا تشکیل میشود زیرا عکسی که توسط یک عدسی ساده گرفته شود دارای معایب بسیاری است؛ و برای از بین بردن این معایب چندین عدسی همگرا و واگرا را با محاسبات دقیق کنار یکدیگر قرار میدهند که به این گونه از عدسیها عدسی مرکب میگویند، و در واقع لنزها ترکیبی از عدسیها هستند. قیمت لنز دوربین به جنس، کیفیت و چیدمان این عدسیها برمیگردد و به هر عدسی در لنزهای دوربین المان یا عنصر گفته میشود. برای بالا رفتن کیفیت تصویر و جلوگیری از اتلاف نور، روی عدسیها را با مواد خاصی میپوشانند به همین دلیل است که سطح لنز را رنگی میبینیم.
فاصله کانونی
لنزها ویژگیهای گوناگونی دارند اما در میان این ویژگیها فاصله کانونی یکی از مهمترین ویژگیهای یک لنز محسوب میشود. اما فاصله کانونی چیست؟ اگر جسمی در بینهایت باشد، فاصله محل تشیکل تصویر آن را تا مرکز لنز فاصله کانونی مینامند.
لنز واید
تصاویری که با لنزهای واید ثبت میشوند معمولا پر انرژیتر به نظر میرسند! این لنزها زاویه دیده گستردهتری را دارا میباشند و از پرسپکتیو کشیدهتری برخوردار هستند. به همین دلیل سوژهایی که به لنز نزدیکتر است بزرگتر ثبت میشود. (اگر به عکاسی پرتره علاقه مندید این لنزها به شما پیشنهاد نمیشود)
لنز نرمال
تنها لنزهای نرمال هستند که تصویری بسیار شبیه به آنچه که با چشم میبینم را ثبت میکنند. زاویه این لنز با زاویه دید چشم ما برابر است تقریباً 45 درجه. به لنزهای نرمال لنز استاندارد نیز گفته میشود.
لنز تله
لنزهای تله نسبت به لنزهای نرمال (استاندارد) زاویه دید کمتر و فاصله کانونی بلندتری را در اختیار دارند. این لنزها برای عکاسی از فاصلههای دور مناسب هستند. برعکس لنزهای واید که عکسی با انرژی را ثبت میکنند لنزهای تله به دلیل اینکه پرسپکتیو فشردهایی دارند و عناصر کمتری را در کادر عکس جای میدهند به نوعی آرامتر به نظر میرسند. به دلیل فشردگی پرسپکتیو این لنزها برای عکاسی پرتره و آتلیه بسیار مورد استفاده قرار میگیرند و همچنین این لنزها در عکاسی تبلیغاتی مناسبتر هستند.
لنز زوم
لنزهای زوم فواید بسیاری را دارا میباشند از جمله میتوانید با خرید یک لنز زوم ( یا لنز متغییر) در هزینهها صرفه جویی کنید چرا که این لنزها عکاس را از تغییر و خرید لنزهای دیگر بینیاز میکند. این دسته از لنزها ممکن است از واید به واید، از واید به نرمال، و از واید به تله تغییر کنند. در واقع این لنزها دارای فاصله کانونی متغیر هستند. از دیگر فواید این لنز همانطور که گفته شد بینیازی عکاس از تعویض لنز است که در بعضی از شاخههای عکاسی مانند عکاسی خبری و مطبوعاتی بسیار ضروری است.
این لنزها از سرعت عمل بالا و قیمت کمی برخوردار هستند اما نسبت به لنزهایی که فاصله کانونی ثابت دارند کیفیت کمتری را دارا میباشند. در اغلب لنزهای زوم دو عدد برای نوشتن سرعت لنز نوشته شده که دلیل آن وجود فاصله کنونی حداقل و حداکثر است.
لنز ماکرو
این نوع لنزها برای عکاسی ماکرو یا کلوزآپ استفاده میشوند. تمامی لنزها تا حدی میتوانند به موضوع نزدیک شوند معمولا این فاصله برای اکثر لنزها ده برابر فاصله کانونی است. برای مثال یک لنز 50 میلیمتر معمولا نمیتواند در فاصله کمتر از 50میلیمتر تصویر واضح تهیه کند اما لنزهای ماکرو این قابلیت را دارند که به سوژه نزدیک شوند و تصاویری نسبتاً درشت و شارپی از آنها ثبت کنند. فاصله کانونی آنها بین 50 تا 200 میلیمتر متغیر است. از این لنزها برای عکاسی از سوژههای کوچکی مانند سکه، تمبر، جواهرات، پروانه مورچه و… استفاده میشوند.
لنز چشم ماهی
این دسته از لنزها که به چشم ماهی معروف هستند زاویه دید بسیار گستردهای دارند و با تغییر دادن خطهای صاف به منحنی عکسی بسیار عریض به شما میدهند. فاصله کانونی این لنزها حدود 8 میلیمتر تا 15میلیمتر است و زاویه دید این لنزها در حدود 180 درجه است.
لنز تیلت شیفت
این لنزها قابلیت تغیر زاویه لنز را دارند؛ در واقع این لنزها در زمانی که عمق میدان و پرسپکتیو مناسب نیست پیشنهاد میشوند. اغلب این لنزها در عکاسی از بنا، مناظر و بناهای معماری خاص به کار میروند. اما دلیلی که موجب میشود از این لنز استفاده کنید این است که حقه های نوری این لنز به صورت دیجیتال قابل اجرا نیستند.
بیشتر بخوانید:
نتیجه گیری
لنزها ویژگیها و کاربردهای گوناگونی را در اختیار دارند و شما با توجه به سبک عکاسی خود، سوژه و موضوع باید لنز مورد نیاز را تهیه کنید. اگر یک عکاس مبتدی هستید لنزهای زوم انتخاب بهتری میتواند باشد اما از همه مهمتر برای خرید یک لنز باید مشخص کنید چه عکسی میخواهد با آن بگیرید.